Y Goleuad

ADWY'RCLAWDD. V l1J. ODDIWRTH Y PARCH. EVAN JONES. ^'r Adfywiad yn parhau yn ei wres yn yr IM frwrif ^a*dd ^on. ^T*d yw P°b cyfarfod yr un M benH-rydig, end yr ydym yn cael rhai cyfarfod- i^lian1^6^ Mawrth 28, 29, 30 breintiwyd ni. ag j^U ip y.Parch J. Jenkins, Ceinewydd, a'r bonedd- n8, gldag ef, Miss Evans a Miss Dav- ie08 Ja\v°tl ^r" Jenkins a chyraedd erbyn y cyfarfod .(?aijjc rtl-, yr 28am, ond daeth y boneddigesau V Hhio] a rboddasant wasanaeth gwerthfawr ac Vh^^Orv ddau °'r gloch dydd Mawrth, cafodd Ayr Vq 1 &y^arf°d gweddi nodedig o'r brwdfrydig V yr v cysylltiedig a-chapel yr Adwy; yr ft!AesP i°ldy eanS yn lawn, o bosibl o gylch 400 ofi Pel no -^vm cafwyd cyfarfod gweddi yn Adwy, ac yr oedd y capel eang wedi ei rain c^anoec'^ 3'n methu dod i mewn, fel ag ^Vn ag,or yr ysg°ldy> ac y gorlanwyd hwnw JNVP' a chafwj'd dau gyfarfod a hir gefir. Am q 6d(ij Mercher, cafodd y chwiorydd gyfarfod fe^Poeth1 Relloboth' addoldy eang y Wesleyaid, vn ac yr oedd y presenoldeb dwyfol i'w V°i Yll amlwg iawn. Yr oedd Mr. Jenkins cj: M SVh dda yn hwn, a'r boneddigesau ieuainc oieit lll)rt w o yn effeithiol. Oherwydd y lliaws chw^°d 1 oedd we^i dod i'r gymydogaeth, cafwyd Cvf arfod y prydnawn yn Ysgoldy yr Adwy, a PtR^d jnr"agor°l oedd hv/n eto. Am 6 cafwyd W^oJT iddi yn addoldy y Wesleyaid, ac am 7.30 etor Wn Jenkins yn rymus iawn i gjmulleidfa )'t) a'doH 'yn yr un lle' Pryd y methodd canoedd Bjewn, ac y cafw^yd cyfarfod ychwanegol & cv B/tilel (M:c-)> serllaw- Ar 01 °dfa C lau n et0 gyda'r bobl ieuainc. Boreu Uh, draoK £ 10' cafw3'd cyfarfod nodedig o lwydd- eitVa(J tc^Tr\-yn ngh?-Pel y Wesleyaid. O ran dy- o'r tf ^Wn oedd y cyfarfod mwyaf eff- ^6r s yn gyfres. Yr oedd anerchiad Mr. ,s, kirv^ CafwA01?1^;1 pawb, nes mai gydag anhaws- «tQ qolt J aod ar cyfarlod 1 derfyn mewn amser Qtid nfj 2 °'r glQch llaivvyd capel yr Adwy drj^ydd d oedd hwn yn gyfarfod mor effeithiol 10' efn a1noethineb person neu ddau. Am 6 ^rf Sloch ^'ianwycl_ capel yr Adwy, fel ymhell cyn gano raid cloi y drysau, a bu gorfod i Hgyfarfod 1 ei° fyned X'r ysg°ldy> a chafwyd 'i 't >Knerth £ bsndigedig. Pregethodd Mr. Jenkins hs.neddiD-p;iavV:1\ yn.y capel, a chafwyd gwasanaeth 1)eitknaeth „^U,ie'jairic yn yr ysgoldy. Cafwyd eto dkl gYda r bobl ieuainc ar ol yr odfa. Go- ar vr^ i'i yr ymweliad hwn ddylanwad wyfo1. gymydogaeth, ac yr ail enynir y ar aelwydydd yr holl env/adau.

ENTREFELIN, MALDWYN. 40GelIir °1)I)IWRTH Y PARCH, T. E. DAVIES. W. 8ef peyd am yr Eglwysi sydd yn v Daith ^WrL^eiiril0en^refelin» Cj^mdu, a'r Brithdir, eu bod ^/ra Pbrofi pethau mawr er mis Rhagfyr cy'fr ae- /^sbryd byw deffroadau' wedi %J Yr nJ6Yld^adau mor amlwg fel nas gellir ei S^h dH6 ? yma ^awer 0 weddio am adfywiad, ro° Sychi^611 am da-no yn y Deheudir, daeth 6eiaj. e4<3 y fyth arnom am ei gael, a'i deimlo. ?%p. °e3d v^.dd^au yn fwy taer, a phrif bwnc y yr A wygiad. Ond. erbyn hyn, gallwn '(0<3d Ar^lwydd a'n gwraiidawodd ac a'n Tj ^refelia ^*DV?est —Gellir dweyd yn ngeiriau y Bardd, Qd^ fu Pry mewn un mynudyn, &c. Llawer o ? ^cm°r' cvhn^i'k0^ ieuainc i gymeryd rhan yn y It- yilt Wed-C*iUS-' ond erbyn hyn mae bron yr oil Netu^11 Wed<f i'w dyledswydd. Daeth o 12 ^Ets yu (jai x^yr megis mewn un noswaith, ac ar k V a thystiolaethant eu bod yn' cael yma fp-i baia crefydd. Dal i godi mae y ri^keU I?ae' y tymheredd yn uchel iawn °s er iufy^farfod. Cynhelir cyfarfodydd bron a 6 afJ^rforl ,? bagfyr. Mae gan y chwiorydd c ^eijv^liad ^Wfddl bob prydnawn dydd Iau, ac ^ydna, nei'n im ,g ar y moddion mae dwysder SSS** SabbSt^1 ynddynt- Am 5 o'r gloch bob ri 1 Ka« ?ofalam !r-' mae gan y plant eu cyfarfod U°l, u J^J'gu eii r'0d iddo yn brydlon, a gweddi- eilau n? niau bychain gyda gwres neill- piant bychain. a rhai yn sugno y perffeithiaist foliant." Gweddiwn lawer dros y plant, mae dylanwad ami i blentyn wedi bod yn foddion i ddwyn llawer i dad digon anystyriol yn y Diwygiad yma at draed yr lesu. Un o'r rhai bychain yma yn gweddio un trOt, Arglwydd achub fy Nhad, tyn ef i dy Dy.' Ni welwyd y Tad yn y capel er's blynyddoedd, ond erbyn hyn mae ymhlith y dychweledigioii yr eglwys hon sydd yn gwneyd y EIfel" yn 1409. Cymdu.—Cynhelir yno gyfarfodydd undebol yn nghapei (M.C.) a'r (W) yn gyson bob nos ag eithrio ychydig o nosweithiau. Mae y gwaith a wneir yma gan yr Ysbryd yn beth nas medr neb dynol ei ddes- grifio. Yn nghapel (M.C.) mae 15eg o ddychweled- igion fel nad oes ond un neu ddau heb ddychwelyd. Mae'r oil o'r aelodau, yn henafgwyr, canol oed, yr ieuainc o dan ddylanwad y Diwygiad, a'r dychwel- edigion newydd wedi tori allan yn weddiwyr cy- hoeddus, ac yn lla.wn o zel, a chariad at ei achos, a llawer o'r aelodau oedd megis yn cysgu o'r blaen, wedi eu deffro. Mecldai un wrth weddio Arglwydd yr ydym wedi cysgu ddigon hir, gad i ni gael gwneyd rywbeth drosot bellach." Wrth ddweyd hyn yr ydym yn mynegi teimlad eraill. Gweddiant am faddeuant, ac am nerth i fyw yn well, ac i Dduw achub eu perthynasau, a'u hen gyfoedion, rhai fuont yn cyd-bechu a hwy. Onid yw hyn yn brawf fod y Diwygiad o Dduw, egwyddor fawr Cristionogaeth yw—byw i arall. Ceisio hunan mae pechod. Ond am blant y Diwygiad hwn ymdrechant a'u holl egni i gael eraill yr un peth a hwythau o dan driniaethau Yr Ysbryd. Mae eu clywed yn dweyd eu profiad yn fendigedig, ac yn rhoddi eneiniad ar y cyfarfod. tMeddai un brawd, a'r dagrau yn rhedeg lawr ei ruddiau—' Yr wyf wedi gwario llawer o arian ac amser i geisio pleser, a methu; ond diolch, yr wyf wedi ei gael yn Nghrist, yn rhad, ac am ddim.' Un arall a ddywed, Yr oeddwn yn methu deall sut .oedd gan y bobl yma brofiad, ond erbyn hyn wyf wedi cael esboniad, mai cadw yn agos at Dduw yw y modd i'w gael;' A eraill ar eu gliniau i weddio i ddweyd eu profiad. Mae'n ardderchog yn y seiad- ,au yn awr. Mae ei chynal wedi dyfod yn beth i bob un gymeryd rhan, ac nid i ryw 'chy«dig, hir y parhao. Mae'r cyfrifoldeb yn fwy nag erioed fel ag i enyn dyddordeb y dychweledigion newydd ac eraill ynddi. Mae dirwest wedi dyfod yn flaenllaw gyda'r Diwygiad, fel nad oes ond ryw 'chydig o'r aelodau heb arwyddo eu henwau ar y llyfr Dirwestol. Yr Arglwydd a wnaeth i ni bethau mawrion, ac am hyny yr ydym yn llawen." Yr oeddwn wedi meddwl dweyd gair am y Brith- dir-y fain-eglwys, ond gadewir yr ysgrif erbyn ryw adeg eto. Mae nifer y dychweledigion yn y Daith hon yn 38. Bendith anmhrisiadwy i'r eglwysi hyn yw y Diwygiad presenol, fel y gallant edrych ymlaen yn hyderus at y dyfodol, gan gofio fod colofnau newydd wedi codi i'w cynal.

Y DIWYGWYR YN MOZERAH A LLANOVER. GAN Y PARCH. W. JONES, MOZERAH. Bu Mr. Sidney Evans a Mr. Sam Jenkins yn cynal cyfres o gyfarfodydd diwygjiadol yn y lleoedd uchod dyddiau Gwener, Sul, a Llun„ Mawrth 3, 5, a'r 6ed. Trefn y cyfarfodydd oedd fel y canlyn :—Gwener, prydnawn a hwyr, Mozerah ■ Sul, boreu, Llanover; prydnawn a hwyr, Mozerah; Llun, prydnawn a hwyr, Llanover. Dechreuodd y tan diwygiadol yn Llanover yn union wedi toriad allan y Diwygiad. Y mae yn Llanover ddynion naturiol wresog—dynion ag oedd yn dyheu er's llawer blwyddyn am adfywiad crefydd- ol yn y wlad—fel pan ddaeth y Diwygiad yr oeddent yn barod am dano. Aeth amryw o honynt ymhell er cael eu meddianu ganddo; meddianwyd hwy yn hollol, ac wedi iddynt ddychwelyd adref, medd- ianwyd yr holl eglwys, a byth oddiar hyny y maent wedi bod yn llawn brwdfrydedd a gweithgarweh crefyddol. Dechreuodd yr un gwres, ysbrydol yn Mozerah yn gynar yn y gauaf. 'leg yw dweyd fed yma ysbryd byw ,grymus, yn gweithio yn yr eglwys hon er tua dechreu Tachwedd, ac hyd yn awr y mae y gwres a'r brwdfrydedd distaw tawel wedi bod yn graddol gynyddu. Yr oedd ymweliad y ddau ddiwygiwr ieuainc gan hyny a'r eglwysi hyn yn amserol iawn, a phrofodd o gymhorth a bendith anmhrisiadwy iddynt: hefyd i'r eglwysi cylchynol.- Cyrhaeddodd y brwdfrydedd ysbrydol yn uchel iawn ar rai adegau. Yr oedd Ysbryd Duw yn ddiameu yn gweithio yn rymus yn nghalonau Ei bobl, a nerthoedd y byd a ddaw- i bob ymddangosiad—yn eu gorchfygu yn lan. Heblaw hyn, y mae crefydd ein Harglwydd Iesu Grist bellach wedi ei chodi i sylvT y mwyaf difeddwl a difater yn y wlad. Fe erya yr argraff yn hir; a'n gweddi yw am iddi gael ei dyfnhau, ac y byddo i bob un, sydd wedi ei gyffwrdd, a'i glwyfo, orfod rhoddi i fyny, a dod, dan ei glwyfau, at y""Meddyg rhad." Fe ddichon y gellir nodi dau beth mewn cysylltiad ag eglwys Mozerah—y tybid gan rai eu bod yn mil- wrio yn erbyn y posibilrwydd o frwdfrydedd mawr, tebyg^ |'Jr hyn sydd wedi nodweddu cyfarfodydd diwygiadol mewn lleoedd poblog, sef (a) Nid oes yma bentref yn y byd, saif y capel ,ar ei ben, ei hun mewn gwlad eang, a theithia'r aelodau a'r gynulleidfa—rai o honynt—y mwyafrif yn wir—amryw filldiroedd o bob cyfeiriad i'r oed- faon. Y mae agosrwydd pobl at eu gilydd yn enwedig pobl dduwiol yn ddiameu yn fantais.' (b) Amddifadrwydd bron yn hollol o'r hyn a elwir yn "hwyl Gymreig. Y mae yn ddiameu genym fod Duw- wedi, ac yn defnyddio y brwdfrydedd naturiol hwn er dwyn i ben amcanion Teyrnas ei Fab. Er hyny i'r graddau yr ymddibynir arno for effect' yr anwybydclir Ysbryd Duw ac y perir iddo gilio. (Tybed fod a fyno hyn i fesur a'r tawelwch sydd bellach er's llawer dydd wedi dechreu meddianu yr eglwysi P) "<Efe' a argyhoedda y -byd Q bechod Q gyfiawncjer \\9 0 fa?n," a'm gogonedda I: canys Efe' a gymer o'r eiddof ac a'i mynega i chwi." Eithr arhoswch chwi yn ninas Jerusalem, hyd oni wisger chwi a nerth o'r ucbelder.' Parodd y ffaith fod yr eglwys hon mor wasgarog ac i fesur yn amddifad o'r gwres naturiol Cymreig i rai dybio mai ffolineb i'r eithaf fyddai ymweliad o eiddo y diwygwyr a lie o'r fath; ond yr oedd y dybiaeth yn hollol anghywir. Clywais rai oedd yn bresenol yn dweyd ac yn taeru, er eu bod wedi mynychu rhai o gyfarfodydd mwyaf brwdfrydig y diwygiad, na phrofasant ddim mor nerthol a gorch- fygol a'r hyn brofwyd ganddynt yn y cyfarfod nos Sul yn Mozerah. Heb os, yr oedd Ysbryd Duw yn cyniwair drwy y lie; ac er nad oedd yma nac an- nhrefn na gwylltineb, eto wylai dynion cryfion fel plant, ocheneidiai ugeiniau o honynt yn ddistaw ar eu gliniau wrth y s iti wrth Orsedd gras, rhai am faddeuant, craill am achubiaeth eneidiau eu cymydogion a'r wlad, &c. Yr oedd yr un peth mawr angenrheidiol wedi dod yn amlwg: iawn, sef bod yr awenau yn llaw Ysbryd Duw. Yr oedd yma le rhyfedd. Y mae hyn yn wir i fesur mwy neu lai am holl gyfarfodydd y gyfres yn y ddwy eglwys hon. Peth arall, ni chaniatawyd yr un. cyfarfod yma fyn'd dros haner awr wedi naw yn yr hwyr, ac eto ni ddiffoddwyd yr Ysbryd. Yr anhawsder mawr oedd gorphen. Yna ai'r bobl adre, rhai mewn dwys- fyfyrdod, eraill dan wylo, a'r gweddill a'u calonau i bob ymddangosiad ar dan yn moli Duw. Tystiai hen bererinion Sion, Gwelsom bethau anhygoel heddyw." Yr oedd y diwygwyr yn eu hwyliau goreu. Siaradai Mr. S. Evans gyda gwen ddengar ar ei holl wedd; ond yr oedd ton ei lais, osgo ei gorff, treom ei lygad, a thafliad ei law yn dweyd yn glir daer- ineb ei enaid a'i fod yn llosgi am achub eneidiau. Y mae yr un peth yn wir am Mr. S. Jenkins. Dad- ganai drefn Duw i gadw gyda'r fath swyn, dawnsiai llawenydd ar ei wefus a llonder byw ar ei rudd, nes cynesu pob calon a'i clywai. Bendith y nefoedd arnynt—Gweision y Duw Goruchaf. Dywedodd amryw yn ystod y cyfarfodydd eu bod am dderbyn y Gwaredwr a'i ganlyn o hyn allan. Nis gallaf gofnodi gweddiau, &c., y bobl, nid am fy mod wedi anghofio eu hysbryd taer a'u dy- wediadau tarawiadol; na, y maent yn fyw yn fy meddwl y funud hon. Nis anghofiaf rai o honynt byth, ond am fy mod yn credu y byddai hyny yn feiddgarwch nad wyf am fod yn euog o hono, Yr ydym yn gweddio am i'r diwygiad barhau, ae am i Eglwys Mab Duw bael ei chadw wrth orsedd gras, fel y bo iddi gael ei llanw eto a mesur hel- aethach o'r Ysbryd Glan, yr hyn a wna ei dibyniad ar ddim daearol a chnawdol yn fwy anmhosibl, Mi a ddeuaf atoch chwi," ac y mae am aros yn Ei Eglwys. Wele, yr ydwyf fi gyda chwi,nid am dymor, ond bob amser "—bob dyddiau—"hyd ddiwedd y byd." Tra y parhao yr eglwys wrth orsedd gras, fe bery yr Ysbryd yn yr eglwys, ac yna fe ddaw' hyn yn fwy gwir eto—<" Hwythau wedi clywed hyn, a ddwysbigwyd yn eu calon, ac a ddy- wedasant wrth Pedr, a'r apostolion eraill, Ha wyr, frodyr, beth a wnawn ni f" Gobeithio y cawn oil ras i ddod i fyny-—j. ymdrechu dod i fyny-ag amod- au y gwisgo a'r nerth o'r uchelder-sef gorphenol glan, presenol glan, cyffes lan o Iesu Grist, ac ufudd- dod glan i Ysbryd Duw. Pan y daw yr eglwys i hyn, bydd yn ofnadwy fel Uu banerog." < £ Galw arnaf, a mi a'th atebaf, ac a ddangosaf i ti bethau mawrion, ac anhawdd, y rhai nis gwyddost" (Jer* xxiii. 3).

WoRio,. !a^er ° 11 j ac yr oeddym wedi gofyn. a disgwyl driinfi d?no> wedi aros, ac nis ga'ilem ymatal bath h?'1 ^duw am ein cofio. Gallwn ddweyd y &va "na§ arall wnaed trwy y cyfarfod, a ciired- "Jstrio gwaith nas gall tan y farn mo'i ddi- bod a. y cyfarfod am dano ei hun pe buasai Sylch y ~oddi°n i ddwyn cyfaill hoff genym i 'a1 *ylo cyrarnod tragwyddoL Aelia yn ddiolch ac lD°- v \enydd trwy y lie pan hysbyswyd am ftydd j dilyn, taflodd Mr. Job y cyfarfod yn ac 0? gyfarfod bendigedig ydoedd 6,1 am !m°n a merched ieuainc ein cyrnydogaeth- P^leidf °yn,taf gyfarch yr hen orsedd, a'r holl l'w gweled yn nofio mewn cariad a genv dWyd I!* ar y Pryd deimlo y buasai yn a c^anu J>ael aros yno am byth, yn swn gweddiau p i°bs' ambell i frawddeg bert, megis blino feria y„dla^°b' a bod yn millionaires ar ben vn a r teidu newydd. a diolch am gael ein -p awyrgylch y Beibl a'r ddyledswydd deulu- Jjad Vdvf vn roddi tystiolaeth gref i'r ffaith jr^iaif h Pre £ etbu yr efengyl yn aneffeithiol yn y t3riUnaw Pr°fwyd hyn uwchlaw amheuaeth yn W/a llawenhawn wrth feddwl nad oes ar vjem gVldad gywilydd o efengyl Crist. Ein ?ad ar J- yw' 'Aros, Iesu, aros byth yn dy ddylan- l°d c;ref gwlad.' Mae pobpeth yn tystio yn uchel diso-u yn nSw^ad Lleyn yn gwynebu ar ddyfod- r?9 eu geir cymydogaethau cyfain wedi tfst a en^l broil yn llwyr i broffesu enw Iesu ^ert'hfa dlsgwyliwn, cyn hir weled gweddill ^teddf3 Wedi eu dwyn i gysgod yr arch a'r dru- uia rad, J.O.J.