Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
Y DIWYGIAD YN SARON, GER CAERSWS.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y DIWYGIAD YN SARON, GER CAERSWS. Tra yn clywed swn gwlaw cariad yr Anfeidrol yn disgyn yn drwm av Ddcheudir Cymru, dywedai llawer enaid yn yr ardal hon—' Deued hefyd arnaf fi.' Erbyn hyn gallwn fynegu na ddiystyrwyd ein dymuniad. Nid oedd dim dieithr wedi ei brofi yma cyn diwedd y flwyddyn o'r blaen. Ond credwn fod agwedd meddwl amryw o honom wrth ymadael a'r hen flwyddyn yn dra gwahaiiol i'r hyn ydoedd ar adegau felly yn y gorphenol. Edrychid ymlaen at yr wythnos weddiau a disgwylid am bethau mawr- ion. Daeth blwyddyii ilewydd i fhewrij ac wele ninau yn neillduo wythiios i alw ar ein fiuw, Cyfl- helid y cyfarfodydd yn undebol-cm a'r Wesieyaid ac yn undebol y maent wedi para trwy y iriisoedd. Brawddeg amlwg yn ngweddiau rhai o'r brodyr oedd hon-t Gâd i hi dy d'eimio yn symud o galon 'i galon.' Ni ddaethom yh nepell i'r flwyddyn newydd cyn sylweddoli fod yr Arglwydd yn gwrando y deisyfiad, Teimlwyd YsOryd Duw yn ein plith y naill gyfarfod ar ol y Hall. Mae y bythefnos cyntaf o'r flwyddyn yn aros yn ein cof fel darn hynod yn mysg dyddiau ein bywyd. Ni chlywsom y fath weddio erioed. Wedi dechreu, teflid y cy- farfod yn agorecl i bawb gymeryd rhan fel y cym- hellid hwy gan yr Ysbryd, ac a'i pob peth ymlaen "wrth ei bwysau. Nid oedd croesaw i neb siarad ar ganol y gwasanaeth oddieithr fod gair yn berwi yn enaid rhywuii ac nas gallai ymatal. Ysbryd gweddio a chanu oedd wedi disgyii af y bbbl. Hyn- odid gweddiau yr wythnos gyntaf gan fesur o dan- beidrwydd, gweddiau yr ail wythnos gan ddwysder ac eneiniad. Yr ceddem yn hen gyfanvydd a geiriau loan—' Y mae genych chwi eneiniad oddi- wrth y sanctaidd hwnw.' Clywsom am bregethu gydag eneiniad, ond yr wythnos y cyfeiriwyd ati, cawsom yn amryw o'r cyfarfodydd engraifft o'r peth ei hun. Nid syn genym fod duwinyddiori yn methu dweyd ond ychydig ar eneiniad. Nid peth i'w ddes- gtifio mo hofio, ond fhywbeth, i'w. ddefbyn—oeth i'w 'deiftilo a'i .fwynhavj; Mae fel .jPuW 8j hiih vn thy uchei i neb allu rhoddi 'desfriftad o lino. Yn 'I lonawr ymwelodd chwaer ieuanc o Lawrglyn a'n cymydogaeth, yr oedd wedi bod am beth amser cyn hyny yn y Deheuclir, ac wedi derbyn yn helaeth o ysbryd y diwygiad. Dywedai air yn gynes yn mron ymhob cyfarfod.Credwn iddi fod yn gyfrwng i rldwyn yr Ysbrydol a ninau yn nes at ein gilydd. Wedi canol lonawr aeth ein cyfarfodydd yn llai cyfartal o ran eu dylanwad, Dilyriid cyfarfod byw- iog gan un caled*—nemawr 6 fyn'd at ddim. yw feu hanfeS hyd hMdyw^rhai hwylus a rhai celyd. Gobeithio ein bod yii gnill rhywbeth. trwy y haili fel y llall, Ar derfyn tri mis o weddio cawn ambell gyfarfod cystal a dim gawsom er y dechreu. Yr wyth.nosau diweddaf mae ysbryd gweddi wedi ei dywallt yn helaeth ir drigolion Bwlchygareg, ardal lie y preswylia amryw o'n haelodau. Yn y fangre hon mae ysgoldy henafol. Hdn-if liawi yftddo gan yF Eglwys Sefydledig, ond caniateir i Ymneill- auwyr wneyd dim o hono i gynal Ysgol Sul a chwrdd gweddi. Cafwyd rhai cyfarfodydd yn yr adeilad hwn yn ystod y gauaf, ond maent yn amlach yn awr ac yn fwy grymus. Un noson gweddiai Wawd a brofodd bethau m awr ion yn '59. Yr oedd )111 affihvg; fbd dafii b'ir nefoedd wedi disgyn ar ei ysbryd. Cymerodd chwaer o'r gymydogaeth ran yn y cyfarfod. Dywedai yntau Amen yn gryf, ac 3'chwanegai—' ewch ymlaen Betsi fach.' Cafodd Betsi gymorth i fyned ymlaen ac ni hyderwn nerth, i orchfygu gyda Duw. Dilynwyd Betsi gan eraill yn yr oedfa, ac y maent erbyn hyn wedi cael liawer cyfarfod cyffelyb. Gallem ycbwanegu ffeithiau dyddorol am Fwlchygareg, ond fhaid yiP,atal; Mae ll.h ^3'obl iSudihc wedi cafel rhai cyfarfodydd eithriad- ol 0 dda. Nodwn un fel engraifft. Cafwyd hwn nos Sul, Chwefror 12, ar ol y gwasanaeth. Pan oedd y dyrfa ar fedr myned allan wele ddyn cyd- marol ieuanc ar ei draed yn hysbysu fod cyfarfod i'r bobi ieuainc ar ol. Efe yw eu harweinydd, ac mae yr Arghvydd wedi ei gofio yn ystod yr ymwel- iad. Gyda bod y gynulleidfa yn ymwasgaru dyma frawd yn rhoddi penill allan ac yi) myned i. wëddi, Dilytiwyd fe-f g&h un afail, it hwhw gàtl ai-all Orachefn. Cymerodd amryw o'r chwiorydd ieuainc ran yn y cyfarfod. Hynodid yr oil o hono gan ddi- frifwch a dwysder teimlad. Gweddiodd un ar bymtheg. Gofynem ar y diwedd ai nid priodol galw y cyfarfod yn gyfarfod mawr felly yn ddiau yr ydoedd, ac y meddylir am dano genym mewn blynyddoedd i ddyfod. Credwn i ni ddiclch yn gynes i'r Arglwydd am ein bendithio a'r fath gyfar- fod ddiwedd y Sabboth. Yr ydym wedi derbyn 23 yn gyflawn aelodau. Oddieithr ychydig o had yr eglwys yr oeddent wedi eu dwyn i mewn trwy ddylanwad y diwygiad. Ymddengys rhai 0 honynt fel dynion o ddifnfam fyned' i mewn i'r bywyd. Gobeithiwn y goreu am yr oil. Nid oes ond ychydig iawn bellach yn dal perthynas a Saron nad ydynt yn aelodau crefyddol. Mae ambell un ar hyd y gymydogaeth yn cadw draw oddiwrth y dylan- wadau. Gyda thristwch y meddyliwn am y cyfryw. Ca' y chwiorydd weithiau gyfarfod iddynt eu hun- am, a chredwn fod Duw yn tywynu ei wyneb sanct- aidd arnynt. Ceir rhai cyfarfodydd mewn tai anedd, ac mae amryw o honynt wedi bod yn dra bendithiol. Mae y diwygiad wedi rhoddi i ni brofiad ar gyfer y seiat, ac wedi cynyrchu torf o weddiwyr newyddion yn ein plith ac nid bychan ein llawenydd a'n diolchgarwch wrth weled y cynydd a wna amryw o honynt. Hyderwn y cartref- ant wtth, I orseddfainc y gras,' ac y deuant felly, nid yn unig yn weddiwyr medrus, ond hefyd yn gymer- iadau crefyddol cedyrn. Dynion yn ymwneyd llawer a'r nefoedd welir yn golofnau yn nheml ein Duw. Mae llu o'n haelodau yn Saron yn ystod y misoedd. diweddaf wedi teimlo rhywbeth, rhai wedi 'teimlo 'y peth,' tra y mae eraill nas medrwn lefaru -yn bendant yn eu eyich. Eisiau ychwaneg o'r dylanwadau sydd arnom. Meddyliwn weithiau mai m¡¡,.n.taLs i ni fyddai cael y diwygiad mew» ffurf ystormug-mellt a tharanau—mellten Duw i oleu cydwybod dywyll, taran Duw i godi arswyd ar y difater; ond y mae Duw yn ein deall yn well na ni ein hunain. Gwnaed a ni fel y byddo da yn ei olwg. I Mae tragwyddoldeb wedi dyfod yn agos at amryw o honoiUf end ofnwn fod hunan a'r byd presenol yn glynu yn dyn \vrth eraill er cymaint o ddylanwadau tyner dywalltwyd arnom. Am y gymydogaeth yn gyffredinol, dywedwn fod yma ambell aderyn du yn dechreu britho, a thorf o rai brithion yn dod yn fwy gwynlliw. Mor agos yw Duw! Mor ddedwydd ei gymdeithas! Mor orchfygol yw ei fwynder! Mor dyner dylanwad yr Ysbryd! O! am enaid gwyn i droi ymysg pethau sanctaidd. D. Davies.
EFFEITHIAU Y DtWYGlAD YN CLYDACH…
Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu
EFFEITHIAU Y DtWYGlAD YN CLYDACH vAtÈ. ODDIWRTII Y PAnCH. T. E. DAVIFS. i. Y mae wedi DefPro Meddylgarweh. Sicr ydym na fti pethau byd ysbrydol erioed yn gymaint o destyn myfyrdbd i'r bobl yma, nag yn awr. Nid ydym yn gor-ddwe'yd, will ddweyd fod yma lu o bob! yn "myfyrio yn ei gyfraifh gf ddydd a nos," a'r gyfraith" yn uwch yn eu golwg na miloedd o arian ac aur." 2. Ail enyn Ysbryd Gweddi. Does yma neb yn cofio cymaint o weddio. Gwedcliir yn mhobman,-—i lawr yn ngwaelod y pwll glo, ac ar ei ben; yn y tren, ac yn y capelau. Pethaii yw hir-gofio yw'r gweddiau teimladwy offrymir dfos berthynaSau. 0 God save my brothers, Thou kiiowc^St I have been praying frr India and Africa, &c. and forgetting my owi- brothers. Oh, God touch Harry—^touch Jim. Save them oh God, they are drunkards—they have souls, they have families, Thou hast died for them, Oh savei, save"Teimladau'r gwr yn ei drechu a syrthid yn ei hyd ar ei wyneb yn y Set Fawr." Fel hyn y dywed un o engine-drivers pen y pwll, wrth weddio dtos berthynasau, Cerdd ar eu hoi nhw 0 Arfelwydd; Doss neb yn rhy bell i Ti. jMae'n irhanaii- hi yft thy fyt, ond d.iolch i Ti am slack rope' yr Ysbryd Clan, y mae hon yn ddigon hir i fyn'd i lawr i'r 'swmp,' dc yii ddigort hir i r 1-1 fyn'd ymiaen i'r talcen 'rubbish' 1 Joes neb yn awr yn amheu nerth gweddi. Meddai un Sfawd, Dyma fi o'ch blaen ch'i yn gofgolofn o allu gweddi— gweddiau mam. Yr oeddwn i yn dod adref un diwrnod o'r fvddin, ac yn meddwl fy hun yn glamp o ddyn yn iy nillad cochion, ond cyn agor drws y ty" fe glyw'n lais tiiàrÚ yfl ymSil a Duw dros ei bachgen drwg. 0 Arglwvdd cadw Robin. Fe wyddost Ti lie mae e', 0 Arglwydd. Ateb weddiau ei fam sydd wedi ei ga.daelyn weddw." Ar hyny dyma fi yn agor y drws, ac 0, gbfleidio." A dyma y Robin hwnw o'ch blaen chwi yma herio, yn ddyn- wedi'i gadw. Beth yw dirgelwch eich llwyddiant? gofyna un o weinidogion Llundain i Mr. Evan Roberts, yn y tý hwn. "I have no secret," meddai yntau, "except this—■ Ask; and it shall be given you.' 3. Cryfhau'n ffydd yn ngallu yr Efengyl—Y mae yr hyn sydd wedi ei wneyd yma eisioes yn ddigon o brawf mai Gallu Duw yw hi." Daw y ffydd hqn i'r golwg yn ngweddiau'r bobl. Cadw ni," meddai uii, ■ fe wyddo.m ni mae rhai od ydym, ond fe fedri Di gadw dynion fellyj Cadw hwn a hwn, r'ym ni wedi ffaelu. Y mae eJn glipio o'n dwylo ni o hyd, ond dall e' ddim slipio o dy law Di. Onid wyt Ti wedi dweyd, Ni ddwg neb hwynt allan o'm liaw i.' Achub e', 0 Arglwydd; mae e'n sobr o stiff; ac y mae tipyn o job arno; ond fe wnei Di o'r gore ag e', a d'wyt Ti byth yn gadael job at fei haner, Diolch i Ti am ddwyn tipyn 0 raen ar hen greadtif foufn fel fJ," .Dywedai un arall ei brofiad fel hyn I am not ashamed of the gospel of Christ. Why? It has raised me from the gutter. The other day I was running religion and the men of God down, but I thank God to-day for saving me-for the power of the Gospel, it can make all the combines of darkness bankrupt. The forts are falling. I shall thank the Lord for ever for the year 1904. I Oh, happy day that fixed my choice! &c." Daw gallu'r efengyl • hefyd i'r golwg yn y cyfnewidiad yn mywyd y dychweledigion. Gwyddom am rai ddaethant i'r capelau—i gyfarfod y Stop-Tap' -yn feddw, a.c yn myn'd oddiyno wedi sobri, ac wedi ardystio dirwest. Daeth rhai c hon- ynt yno a photeli gwirodydd yn eu pocedi, a golygfa i'w chofio oedd eu gweled yn rhoddi'r poteli i fyny ac yn ngrym eu hatgasedd atynt, yn erchi i'r gwcini- dog eu dryllio 'There and then.' Cawn eraill yn dod i'r capeli o'r Drinking Clubs' sydd yma, ac yn rhoddi i fyny eu tocynau aelodaeth ynddynt. Ond a ydynt wedi dal? Ydynt, a'r mwyafrif o hon- ynt wedi cysegru eu bywyd i Iesu Grist. Diolchai un o honynt fel hyn, Dyro nerth i lynu wrth dy waith. 'Does dim cydmariaeth rhyngot Ti fel Meistr a'r llall. Fe wyddom ni beth yw gwasan- aethu'r Hall yn ffyddlon am bymtheg mlynedd, ond diolch am gael cas ar ei waiih. Cadw ni yn dy waith Di bellach hyd ein bedd." 4. Chwyddo dylanwad yr Sglwyp.— Y mae aelodau yr eglwys yn teimlo erbyn hyn fod breintiau crefyddol yn rhy werthfawr i'w colli, a chyfleusder- au crefyddol yn rhy bwysig i'w hesgeuluso. Y maent yn awyddus hefyd i ddwyn eraill i afael yr un breintiau. Y mae rhifedi yr eglwysi wedi chwjrddo yn fawr. Pan y trodd y llanw yn ffafr yr Iuddewon gynt, dyna ddywedir, A llawer o bobl y wlad a aethant yn Iuddewon." Ac felly eto. Credwn fod rhif yr eglwysi yma wedi chwyddo eisces rhwng chwech a saith cant. Mae'n heglwys ni eisoes wedi chwyddo dros 150. c;. Codi ton foesol y lie.—^Trowch lie mynoch, a 'does ond un dystiolaeth. Y mae hi wedi dod yn nefoedd fach, meddai'r gweithwyr, yn y gwaith. Gynt, roddid bonus i nifer o'r gweithwyr i'w wario yn y tafarndai-tua L300 yn y flwyddyn. Erbyn hyn fe ddywedir ei fod i fyned i deuluoedd y gweith- wyr, ac nid i'r dafarn. Pa ryfedd fed yma_ gS 0 swn diolch a chanu. Goddiweddant j^aeat a hyfrydveh." Mae bron pawb yn liawen y pj0lcb yn llawenychu, a'r nefoedd yn llawenhau. yf 1 Ti am fy nghaaw i," meddai un, on £ f a pe faswn wedi fy nghadw yn nghyriL cyn 1 n |0d mam farw, ond danfon angel i ddweycf wrthy -1 Wil yn y diwedd wedi 'i gadw, fel y gallofli hwJ lawenychu."
BRYNMAWR, LLEYN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
BRYNMAWR, LLEYN. 1 Lley!1 Yn y lie uchod y cynhaliwyd Cyfarfod 28) ac Eifionydd y tro diweddaf, sef Mawrth 27 gau a mawr ydoedd y disgwyiiad am dano, a yjd 1 y credai pawb y ceid cyfarfod i'w gofio oher y « ffaith fod y wlad wedi cael ei beoyddio jB° e0 redinol gan Ysbryd yr Arglwydd. Yr oed^dp yn fanteisiol i ddisgwyl pethau grymuS. t' lie yn ganolog i'r hc-11 gymydogaethau, erbyn hyn ar dan yn ysbrydol, a pharotoadau orol wedi cael eu gwneyd gan yr eglwys i gyfarfod a nodweddion pethau ar hyn o bry > hin ar y cyfan yn ffafriol i gael cynulliad nghyd, ac yn fwy na'r cwbl gweddiau taerio cael eu hanfon at Dduw am iddo gofio ex D adeg mor bwysig yn eu hanes; ac erbyn IIY" da genym allu tystiolaethu i'r llanw godi yn iawn yn yr oil o'r cyfarfod. Am un o'r i Llun, cyfarfyddodd aelodau y Cyfarfod ^\vsjCaf drafod y gwahanol faterion; ond y peth P ydoedd y drafodaeth ar y mater oedd wedi ei sef Cadwedigaeth.' Agorwyd yn ailuog ac e .fff iol gan y Parch. G. Parry Hughes, Moifa ac yn dilyn cafwyd anerchiad grymus a dylan jan y Parch. Alun T, Jones, Chwilog, a'r Pa Owen, M.A., Criccieth. Yna galwyd ar y j. T. Job, Carneddi, yr hwn oedd ^no yn wa^c gC edig gan yr eglwys. Siaradodd yn gampus, » gais y cyfarfod canodd gydag eneiniad Galw yf ar yr hen don < Capel y Ddol,' lies gwefreid jJ- boll le, a'r dagrau yn rhedeg yn aberoedd ar r iau pawb. Bydd y cyfarfod hwn yn un | ac i edrych yn ol ato. Rhoddwyd hanes yr ac yn y lie gan y swyddogion, y Mri. Henry Evan Jones, a Ilawen ydoedd y cyfarfod 0 gwedd mor lewyrchus ar bethau yn Brynmawrv J, chwech o'r gloch nos Lun, pregethodd y T. Job gydag arddeliad amlwg, ac yn dilyn C cyfarfod i'r bobl ieuainc, yr hwn a dreuliwy^yj gyfarfod i weddio. Naturiol ydoedd i ni dd)■$0 9 f i'r cyfarfod hwn droi allan fel y gwnaeth, gan ø, dau dan wedi cydgyfarfod a'u gilydd ar y Bryn sef cyfeillion ieuainc y Sam a'r Dinas. eIlit edrych ar y gynulleidfa yn y cyfarfod hwn, nlS J yi* ond ei chyffelybu i grochan berwedig,' zet y weddio cyffredinol ac yn folianu a chlodfon 11 raf» lie. Un o'r pethau mwyaf tarawiadol yn v L^ fod ydoedd geneth ieuanc iawn o'r Dinas yn J ymiaen i weddio. Yr oeddym yn colli 1 }aV hyn ddywedai gan swn y gweddiau cyffredinol o wahanol .gyfeiriadau. Un o'r pethau ddywea Gwneyd gwyrthiau 'roeddat Ti, lesu anwyl, ar y ddaear, a gwneyd gwyrthiau 'rwyt Ti et Q>i hyny." Da genym pe gallasem gofio llaW pethau 'bright' ddyv/edid yn y cyfarfod weinid yr oil o'r cyfarfodydd hyn gan Mr. J0^' modd eithriadol o ddeheuig ac effeithiol. A»i. dydd Mawrth, cynhaliwyd cyfarfod gwe amlwg ydoedd fod yr ysbryd yn aros ymhlith e1■$ a theimlem fod y cyfarfod yn ernes o bethau o yn ystod y dydd. Yn dilyn pregethodd y Wm. Jones, M.A., Fourcrosses, a dyma un 0 „c/l<A gethau mwygf femserol ydym wedi ei glywed yng^nc<* yr adfywiad. "Acnubiaeth y byd yn amC^fv0 yf1* eiddiad yr eglwys," dyna'r mater, ac nis gall^ atal heb gyflwyno hyn i ddarllenwyr y GoJjE (i) Eglwys sanctaidd fedr ddeall a theiinl0 j yH y byd yn briodol. (2) Eglwys sanctaidd fedr ffyddiog a gweithgar i geisio eniil y.by^ &n0\ cty' (3) Eglwys sanctaidd ydyw y cymhelliad af a mwyaf effeithiol ar y byd." Dyfynodd^ eg o Morgan Llwyd o Wynedd gyda grym, a dihunana ni." Yna pregethodd Mr. J0^ eneiniad ar yr Atalfeydd sydd gan Dduw a cjjy^ dyn i bechu, megis amgylchoedd y dyn, wybod, a troion rhagluniaeth Duw, ae Iacreget^ iaeth. Am ddau o'r gloch cafwyd un o r V c&fll mwyaf grymus gafwyd yn ystod y cyfarfO((> gePJ Parch. Alun T. Jones, ar y geiriau n0u»^ figen y mae chwant yr ysbryd a gartrefa v (Iago iv. 5)- Pan gymerodd ei destyn, me ni a phryder, ac ofnem ei fod wedi gymeriad; ond ni fu raid aros ond ychy na welwyd fod y pregethwr yn amlwg dan iad Ysbryd Duw, a'r tan oddiar yr ^11°^ gyffwrdd. Bydd hon yn odfa i'w chofio y dyfodol. Ar ei ol daeth y Parch. O. Nevin, cyn-fugail yr eglwys, a phreg6^tL0 nt yn fuddiol ac amserol iawn ar Faddeu ^& yn Efengyl Iesu Grist." Am haner awr pd cynhaliwyd cyfarfod g^.veddi i ofyn aiJirC{i. » barhau yn ei wenau arnom, yna aeth y$ Jones, Penmorfa, ymiaen i bregethu, a J» ^yuo^h • gweled ei fod wedi ei wisgo a nerth. Di o destyn oedd yn apelio at y gynulleidfa ar 0P Ysbryd yr Arglwydd Dduw sydd am wydd iddo fy eneinio," &c. Teimlein yn mwynhau gv/leddoedd yr efengj'l c„\ dogaeth, yr oedd fel balm i'n clwyf, aC tyst y diliau mel. Dyma y bregeth, yn 01 1 y ci » llawer, gariodd fwyaf, o ddylanwad yn ys jr_ Jo^i fod. Diolchwn am dani. Yna daeth• y phregethodd ar y Ty ar y graig." regetb f dilyn y bardd heibio i ranau o r p u t& J$>\ ■Mynydd, a theimlem rym yn ei aVeAP'A-0 J ddiwedd. ei bregeth. Yna ar ol gAVea a'r gynulleidfa yn uno yn y cydgan, <( ac O, nis gallwn byth arighofio y g,air ,ajs y11 6 M, Teimlem ein bod yn clywed y dwyfol arnom, ac nis gallwn byth anufuddn 1 <r ol hyn aeth Mr. Job ymiaen i dyn^ 0du mewn, ac er ein mawr lawenydd caws