Tarian Y Gweithiwr

BYWDIUFTFTHDOL. JOHN NEWTON, DYPINYDD a PHBEGETHWK nUWiOLo, Ganwyd ef YTI Hundain, yn y flwyddyn 1725. Nid oes ond ychydig o enwau i'w cael a ddyfynir yn amlach yn mysg Cristion- ogion Seisnig nag eiddo John Newton. Perchir ac edmygir ef yn gyfartal gan Eglwyswyr ac Anghydffurf wyr. Y mae pawb yn ddiwahaniaeth yn darllen ei lythyrau, yn canu ei emynau, ac yndyfynu ei ddywediadau, A hyny gyda pharch a phleser cyfartal. Fel ysgrifetiwr llythyrau nid yw erioed wedi cael un yn gyfartal iddo, oddieithr ei gyfaill ar- dderchog Cowper, y bardd. Y mae yn bwysig fod Criationogion yn gyffredinol, o un genhedlaeth i'r Hall, yn cadw i fyny adna- byddiaeth a ffeithiau rhyfeddol. Dichon nad yw yn bosibl fr un braslun o'i fywyd roddi meddylddrych cywirach a mwy byw o hono tia'i feddargraff, yr hwn a ysgrifenwyd canddo ef ei hun, i'w geTfio ar lechen farmor ildiaddurn; hefyd dymunai mewn modd tlifrifol na tuasid yn cytiyg codi unrhyw gof- adail nac"srysgrifen gwahanol i'r un oedd efe hun wedi eibenodiiYamcan hwnw. Dyma fe:— John Newton, clerc, unwaith yn Anffyddtwr A Rhyddfucheddwr, gwaaigaethweision yn Anrica, ond drwv drugaredd gyfoeihog'fcin Harglwydd a'n Ttlabuchwr Iesu Grist, a gafodd ei gynal, ei adferyd, y maddeuwyd iddo, ac a benodwyd i bregethu y ffYdd y Uafuriodd efe yn hir i'w dinystrio, yn agos 16 mlynedd yn Olney, Bucks, acàm 28 o flynyddau yn yr Eglwys hon, (St. TVlary, Woolnoth, lJhmdain). Troedd Newton fam dduwiol, ac «r iddi huno yn yr angeu pan nad oedd efe ond plentyn bychan iawn, eto yr oedd hi wedi dysgu idfio la wer o wirioneddau crefyddol pwyslg. Pati nad oedd ond ped&ir mlwydd •oed. yr oedH. efe y pryd hwnw wedi dysgu darllen, ac wedi trysori i'w gof YR Assembly's Shorter "G&techism, Holwyddereg Byraf "Watts. a'r' Children's Hymns. Ar farwol- aeth ei fam cafodd golled innriiaethol mewn ystyr grefyddol. Mynychodd yr ysgol yn onig am ADWY flynedd, o'i W^TH mlwydd hyd liesy cyifeaeddodd ddeg oed. RDarfu i sarug-1 rwydd ei dad a llymder eiathraw lanwei ysbryd tig ofn, a'i lethu yn%ollol. CynyuM araf iawn a wnaeth gyda golwg ar ddysgu, a phan yn unarddeg oed gachcwodd yr ysgol, :a, dechrenodd ei yrfa fel oiorwr yn llontj ei dad. Yn Tighwra pump <0, fordeithiau 1 For Y Canoldir, daeth y plentyn hwn i fam: dduwiol, yn hynod kyadysg mewn PEDIAD.; Bto yr oedd yna adegau yn ystod yeyfnoa, hwn pryd y cythryblid ei feddwl gan argy- koeddiadau crefyddcii. Tro ar ol tro y gwnair efe gynyg i ddiwygro. TUIAI gweithiau dar- Uenai y Beibl gyda diwydrwydd mawr, -tM; a11 brydiau ereill gwn&i. fyw AM ryw dyraor bytr fel Pharisead. Ond. nid oedd hyn oil, er(fotl:- ON o'i ddiwygiadaTi wedi parhau am ddwy flynedd, yn ol ei farn ef ei hun wedi hyny, OND crefydd dlawd.' I'Wr diwedd cyfiogodid fel'morwr cyffredim, gan fyned am foudarih I' Venice. Wrth gymdtfitliasu &'i gymd-eithior: drwg a llygredig, ymMangoaai fel pe feyddai wedi colli pob synwyr a theimlad priodol mewn perthynss i ^EFYDD a moeøOltlèb. TUA'R amser hwn ail gynhyrfwyd ei bryder yn nghylch ei gyflwr, a hyny drwy oflferyn^L- iaeth breuddwyd rhyfeddol, yr hon ttydtl 'yn darllen yn debyg i iklegori, a'r hon a- 'WNAEFE argraffddwfn iawn ar ei feddwl. Breadflwyd- iodd fod modrwy yn <cael ei chyflwyno >i<ME, gyda gorchymyn -penodol i fod yn ofaSus- iawn I O honi, gan ei sicWiau tra y cedwid jhi y $Imasai yntau yn Sdedwydd a Uwyddianos, f ond os gwnai efeeiceholli y buaaai yn dffod AG ef i ganol annibendod a thruem. ¡Da0th person arall ato gan weled y fodrwy oaT. eifys, A thrwy chwertHnwawd a pherswidiad, efe a'¡ cymhellodd i'w gollwng i syrthio i'r > mot. Mewn llai braidd<nag eiliad dacw y mynyidiiau yn y pellder yo dechreu cyfogi ffiamiauHc'u tnynwes. Yr oedd yntau yn awr wedi ei lwyr lethu gan-of nad wyaeth, arhywddyclmyn- • feydd annesgrifedwy wedi ymafiyd yn agwreiddiau ei Todolaeth, a'r temtiwr di- deimlad yn dweyd wrth y temtiedig mewn modd gwawdlyd fod y gobaith olif am drugaredd weditrengu gyda'r fodrwy, a boe yn tkaid iddo fyned I fyw i ganol fflamau stkân Uosgfaol. Er ei fod mewn cryndod ymsythol, ac arteithiau meddyliol anghydmarol, meth- odd y cyfan ei d€effro o'i gwsg. IParhaodd yn mlaen i freuddwy lÎo, ac yn y cyfwn&kwn daeth trydydd person ato, gan ymholi ag ef yn nghylch y pryder yr oedd ynddo. CGyf- atldefodd ei anysbyriaeth a'i ffoledd, acmewn edifeirewch angherddol efe a aierhaoM y oyfaill hwnw, mewn atebiad i'w yrrdtolia&fna faasai efe yn actio y ffwl byth ragor OS y dychwelasid ei Ifodrwy iddo. Suddodfi y tiyfaill i'r mor, cododd drachefn gyiia'r fodrwy, cyflwynefld hi iddo, ac yn y fan di- ffoddwyd y fflamau, a gadawodd ei hudolyiid ef. Gadawodd y freuddwyd argraff ddwfti. a bywiog ar ei feddwl; ond, ysywaetih, gwisg- (Mid ymaith yn fuan, a daeth Newton ieuanc mor anystyriol a llygredig ag y bu erieed o'r blaen. Gwasanaethodd ei fywyd morwrol fel math o ysgol i feithrin ei anwiredd, -ac yagydwodd rhyw gyfaill anfiyddol oedd ganddo ei ffydd yn yr hen Feibl anwyl. Aeth o ddrwg i waeth, ac o'r diwedd <cymer- odd long, a moriedd i Sierra Leone ac, VJAI WIR^ yroOOd wedif cymwyso ei hun i yjiidrin «G ysgelerderau y gaethfasnach. Ond yni- ddengys nad oedd ar y telerau goreu A'rirhea oeddynt ar fwrdd Y'tllong, yn neillduol felly gyda swyddogion y llestr. Mewn trefn i ddianc oddiwrthynt penderfyuodd yn .ddir- gelaidd I aros ar y coast Afifricanaidd. Y* oodd ei fywyd yn y fan yma am oddeutadwy neu dair blynec d yn un o galedi Yr oedd efe, fel y dywed am dano ei hun, j *yn was i gaethweision.' O'r diwedd, wedii; bod am bedair blynodd yn ASrica, daeth J cyfleusdra i'w afael i ddychwelyd yn ol i Loegr. "Ond hyd yn hyn nid oedd yna yr un argofcl fod unrhyw gyfnewidiad er gwell wedi cymeryd lie yn ei hanes. Ar fwrdd y llong yr oedd-mor anystyriol ag erioed—yn ffieidd- beth caled a gwrthodedig. Achosodd yr un.. ffarfiaeth beichus oedd i'w gael ar fwrdd y llong iddo i edrych ar rai Uyfrau oedd- ynt ar ybwrdd, uno'rrhaiydoedd 'Kempis's Imitation of Christ.' 'Cymerodd ef i fyny yn holloil ddiystyr, ond daliodd ei sylw. i>aeth y meddwl iddo, 'Beth pe dygwyddai iff pethau hyn fod yn wir V Saeth ydoedd a Mth yn unionsyth i'w enaid nad allasai ei !f;hfDu allan. Darfa-i ragluniaethau rhyfeddol gadarnhau ei argyhoeddiadau. Ysgubodd jtstorm heibto y llong. Ysgubwyd ymaith .n o'r dwybw a. aeth ar y bwrdd yn ei Ie i'r «aor, a chyfarfyddodd a dyfrllyd fedd yn yr «igion mawr. Yr oedd y llong mewn perygl i auddo o dan nerth y dymhestl. Ym- ddengys mai pan yn gweithio awr ar ol awr wrth y sugnedyddion (pumps) Y darfu i John Newton ddechreocael golwg ar ei fywyd yn ei liwiau gwirioneddol. Dechreuodd weddio. Gwn&wd ef yn hollol ostyngedig. Darllenai y Testament Newydd. (I'w orphen yn ein nesaf).

TAITH Q STREATOR, I ABERTAWE MltI GQS.—Yr wyf yn crefu am ychydig .0 le ar dudtjenau eich papyr clodwiw, fel y fbyddo yn fanteisiol i mi allu rhoi ychydig o fcanes yr hyn a welais ac a .glywais ar fy fehaith o Streator, Illinois, i Abertawe, gan fy mod wedi addaw gwneud hyny er m wyn tfcai o'm cyfeaLlion Americanaidd. vEbrill 2il, ymadawais A Streator gyda'r tr&I ugain mynyd wedi deg yn y boreu, ar y ,Chit;ago, Altonand St. Louis, a'm gwyneb ;tua Chymru. 'Gwlad y gan yw Cymru glyd,' yn enwedig i'r rhai tydd wedi eu magu ar ei llenyuch hi; ac wedi bod pan yn ieuane yn ymbrancio ar ei bryniau a'i dolydd gwyrdclleision-Yl1 ymbrancio megys wýn bychain, ac yn wir mor ddiniwed a'r golomen, heb un gofid na thrallod wedi dyfod i fewn i'r gal ON, a dim ond diniweid- rwydd, dedwyddwch, a mwyniant bywyd yn eistedd ar orsedd y gal on. Cyn fy mod braidd yn cael amser i edrycli ar y gwahanol olygfeydd oedd yn dyfod i'r golwg, yr oedd y conductor yn gwaeddi 'Diwight,' ac yn gorfod newid y cars, a thrwy hyny yn gorfod aros tua haner awr am y tren i dd'od o St. Lonis, ac yn y cyfamser cefais amser i chwilio i fewn i ansawdd y lie. Lie bychan ydyw o ran ei faintioli, a'r olwg arno yn eithaf difywyd, ac yn ymddibynu ar y reil- yrdd sydd yn myned trwyddo. Y peth mwyaf sydd yn perthyn iddo ydyw sobrwydd; nid oes cymaint ag un dafarn o'i fewn, ac y mae hyny yn fendith am HAUTLIOL i bawb sydd ynbywyn y lie, yn enwecug i'r to ieuanc sydd yn codi i gymeryd lie eu tadau, Lj yn cydio yn awenau llywodraeth y He, t,' rwy hyny yn gallu byw bywyd sobr, IIEB ei deimlo yn feichus o gwbl. Y mae Diwight yn sefyll yn ddaearyddol yn Livingston County, ac yn gorwedd tua deunaw milldir i'r dwyreiniol o Streator. Y tren yn dyfod i fewn, ac i Ifwrdd a mi am Chicago, ac yn mhen ychydig bach yr oeddwn yn Gardner, lie bychan o ran ei faintioli, ac yn ymddi- bynu yn hollol ar y ftermydd a'r gwaith glo sydd yn y lie. Y lie nesaf y daethum iddo oedd Braceville. Y mae y lie hwn yn rhagori ar y lie diweddaf mewn gweithfeydd glo, ac y mae yma lawer iawn O Gymry yn byw mewn sefyllfa gysurus, a rhai O honynt yn dal swyddau urddasol yn y lie. Wel, y mae yn rhaid eich gadael yn awr, gan fod yr hei: farch tan yn ein rhybuddio ei fod yn myned rhag ei flaen, a dyma fi i ftwrdd, a chyn fy mod wedi eistedd yr oeddwn yn Breedwocd. Y mae hwn yn fwy o le na'r un o'r lleill, ac yn danfon mwy o lo i'r farchnad na'r un o'r ddau Je olaf a nodais. Dyma lie mae Dan McLauchlan yn byw, un o feibion penaf llafur, ac yn ddyn sydd yn sefyll yn uchel yn ngolwg ei gydweithwyr fel un o'r.gwron- iaid penaf a fedd Illinois i sefyll am iawn- derau, ac yn daenaf yn mhob symudiad a fydd er lies i'w gydweithwyr. Y mae yma Gymry yn byw, a rhai o honynt yn dda eu hamgylchiadfevu. Dyma lie mae Mr Davies, un o blant AP Madoc. Ei waith yn bresenol yw dysgu canu, ac yn wir mi gefais y fraint o'i wrande yn dadganu ganeuon yr Americaniaid, sef y 'Bua!kers Hill,' ac yn wir y mae yn gantwr o'r iawn ryw. Nis gallaf ddymuno rhagor na dymuno bob llwydciQmt yu y dyfodoliiddo. I flfwrdd A^R hen gorbyd tan, a dyfod i Willmigton, a ohya fy nwd yn edrych o'M foamgylch yr oedd y tren i fl'wrdd, a'r lie EIESAF y daethum idlo oedd Joliet. Y mae yn le O gryn faintioli, a,c yn llawn o fywyd tsnasnachol. Y mae yn le nodedig am ei reSffyrdd, a dyma ilit, mae prnydfa y Dalaetk, yr hyn sydd yn rhoi gwaith iganoeddo'<ddynion i weithie yn ei dhwarelau, A THRW^F hyny yn galld "Qfflenwi gofyniadau y wlad o'i hamgylch, y mae yma waith haiam yn rhoi gwaithli ganoedd o ddyliion. Ni»&'i gadawn hi ar ^JPMAINT a hyna yn'awr, gan fy mod yn meddwl ysgrif- enu fhagor ain Illinois ryw feryfl eto yn y dyfodol, acos bydd yr hanes o adeilad- aeth i'ch darllen wyr, mi FYDDEJF yn eithaf boddlawn i wneud hyny. Y aiae'r tren i ffwrdd,'acyn wiry mae yn traiaelu yn Had gyflym ynitwt, ac yr ydym yn gadael y cwbl yn ddisylw'wrth weled y gely-gfeydd naill ar ol Y L'lall- jrn myned o'r golwg, a hyny er mwyn cyrhaedd un o'r dinasoedd mwyaf addawol yn yr Unol Dakftthau, os nad yn y byd adnabyddus, sef Chicago. Yr oedd y gw-ahtauiot reilffyrdd oed-d yn rhedeg i'r HE o bob eyfdiriad ya dweyd >0111 bod yn neaw at le nododig mewn maeoaeik, gan fod prif reilffyrdd y wlad yn cyfeirio i'r ddinai, ac o'r diwedd dyma ni yn -deelyron myned i anewn i'r dditt&s, gan groeai rioSffyidd, a chydradeg a rhai, ac yn pasio keibio i lawer « hmxbe/r yards, a gweithfeydd byckain, ac ym1 wir yr oeddwn yn pasio rW o'r lleoedd atmy<f an- nynJunol a welodd llygaii dyn erioed mewn mochyndra, a CHYDA iy mod wadi eu pasia yr oeddwn yn y T, ac yr oeddplwid i mt aroa am ryw dair awr yn y defcmas cyn y gallaswn gael i %KED i Pitbsfescgh, ac mor gynted ag y daethutn i ddeall hyny., mi wnaethum ddefmydd c\r amser, a-c i ffwrdd a F mi i weled golygfeydd Chicago. Y »ae yaaaa bethau gwerth ea gwdied, gan fod -at hadeil- adau yn 5 a 7 stord 0 uwchder, a'A thya»A mawrionyn dyrchafu tua'r neu, A* gsrwycfe- der yn ymddtsglairio mewn karddwrh celfyddyd, nes y tmae yr edrychwyr yn gorfod cyfaddef loiåai o brif GE4FJ«fidydwyr yr oes yn trigianu ya Chicago, gan fawasedd ei hadeiladau gcrwych, pa rai sydd wedS-cahel eu haddurno gan waith celfyddyd. [Carwn i'r Drvick godi yr uehodjl. (Tw barhau).

TYSTEB Y PARCH. G. LL. WIUI1M1 MRI GOL.Goddefwch i mi ddweyd gair | bach mewn cysylltiad I'R mudiad hwaa. Y imae j tua 60 o gardiau casglu allan, a deallwylf tod rhai o honynt a symiau da amynt. V mae yn argraffedig ar y cyfryw gardiau y bwniedid I cyflwyno y dysteb Mehefin 11, 188S, ond yn ncjwyneb marwolaeth y Parch GL THOMAS, Portn, ein cymydog anwyl, a'r gwas ffyddlon ag ymdrechol i Iesu Grist, ac un <@ ysgmSen- yddion y mudiad, gorfodir y pwyfiger i ohirio y cyflwyniad hyd ryw amser yn (SofF- phenaf, gan na ellir cael yr aneEchiad yn barod. Hyderwn y bydd y gohiriad yn foddion i chwyddo y symiau ar y carddau. Y mae gwrthddrych y dysteb yn teilyngu IUn dda, fel gwas ffyddlon ac ymroddgar am dcos ddeuddeg a haner o flynyddoedd yn yr .tin eglwys. Gobeithio y gwna pawb en goneu yn ystod y mis hwn.—Ydwyf, dros y 'pwyil- gor, Trehafod. J. Towy THOMAS, Vflg.

CYJSBYCIIIOLAKTH Y: RHONDDA.. Mai. Gon.,—Me.wn a&tjbiad i Gumos, rhai-D .i mi ddveyd. nad wyf yn gweled y pri»ddl&sb O ddadleu cyanhwysder Mr L. Day is :ir sodd, txa y MEE'r boneddwr wedi gwr thofi sefyll, a pha syarwyr yw dweyd yn ngvfyneb y ffaith hon FAD 4 nerth mawr yn swym ;-øedd Senedd.' Gallwn ddweyd yn ddi betpus y- safai Mr JPavis y maen prawf a < tsoda Gro-noa i lawr,* a dyna y paham ei .rm gw xthwyneJaid mor %rnig gan y Western Mtii, yr h KM a ddywedai ei fod yn 'Radical of the Orthodox type, and that he WOulil swallow all the essentials, the Church and the State, and a dozen more on one gulp." Y maegenym bob He I gredu fod ei fab o'r un stamp AG ef. A ddywed y Mail hyny am Mabon, tyljed ? GoTyna Gurnos i mi brofi ? ac nid feaena fod Mabon yn Dori. Gyda'C eithriad o'r araeth nodedig a draddododd efe yn nghyfarfod mawr y Rhondda yn ddi- weddar, y mae yn rhaid addef mai ychydig dawn yw gwybodaeth neb am dano fel gwleidyidwr mor bell ag y mae wedi dadgan ei olygiadau; ond y mae genym brawf cadarn- ach na geiriau i brofi ei gymeriad gwleid- yddol, set el weithredoedd, ei ymlyniad wrth a'i wasanaeth i'r wasg Doriaidd, a'i wrth- wynebiad parhaus i'r wasg RyddfrydoL Dyna ddigon o brawf, tybiwyf, i bob meddwl diragfarn. Nis gall neb wasanaethu dau arglwydd,' a pha fodd y gall Mabon wasan- aethu Rhyddfrydiaeth a Thoriaeth ? Ni WDa rhyw Shon bob achr felly mor tro yn wir Rhaid i'r Rhondda gael Rhyddfrydwr trwyadl. Y mae cymeradwyaeth y Mail i'r gwr yn ddigon 0 gondfemniad arno fel Rhyddfrydwr. Prawf tlawd yw dweyd fod5 hwn a hwn wedi cymeryd yn ganiataol .f ei fod fel a'r fel. Na, nid ydym yn gweled dim yn hynod ei fod yn dadleu mawliau y gweithwyr, er yn Dori; y mae'n eael ei dalu yn dda am hyny. Wrth roddi eiachos mewn Haw cyfreithiwr, nid oes nA yn meddwl gofyn am ei olygiadau gwleid- yddol. Ond pwnc arall yw ei ddanfon i'r Senedd. Ni ddywedais fodhaelionusrwydd yn gymhwysder digonol i fyned i'r Senedd. Ymdreched Gurnos gofio mewn atebiad i ba beth y cyfeiriais at haelioni Mr Davis, & phei4ied a chredu fod gweithwyr y Rhondda gymaint o blantos fel y gall ddylanwada dim arnynt wrth son am y 'gweithwyr tlawd, y dwylaw celyd,' a'r gwyneban duon. Nid yw ei ymdrech ef yn ceisio eu beichio a'r draul o ethol Mabon a'i gynal yn y Senedd ond cais at' eu gwneud yn dlotach.- Cadwed yntau at* ei bwnc, ac n&- olrheinied bethau anmherthynasol felly. S-YL-WEDYDD.

GWEITHWYR Y RHONDDA A'I CYNRYCHIOLYDD. MRI. GOL.,—Oddiar pan mae y gabaith lleiaf am i'r sir gael ei rhanu, ac hefyd i'r Rhondda gael yranrhydedd oanfon cynrych- iolydd i Dy y Cyttredm, y mae, nid yn unig Cymry y dyffrynoedd cymydogaethol, ond holl Gymry y Dywysogaeth, a phob Cymro mewn gwledydd ereill, yn ddiau, wedi bod 0 dan yr NRGRR.FF y byddai i weithwyr y Rhon- dda ddewis jcwcithiior i'w cynrychioli. Y mae poblogaeth y Rhondda yn gyfansoddedig o weithwyr a'r rbai sydd yn ymddibynu arnyut a thrwy hyny, y mae mor briodol iddynt gael caniatad i ddewis labour candi- date ag ydyw i un fwrdeisdref neu ran 0 sir yn y wlad. Neu ynte, Pa un ai y gweithwyr neu yr ychydig, mewn cydmariaeth, sydd yn ymddibynu arnynt, a ddylai gael eu cynrych- ioli yn y Senedd ? Os mai y gweithwyr a ddylent glol,,au cynrychioli; hwy, yn ddiameu, a ddylelltgael dewis y dyn a ystyrient hwy y mwyaf cyfaddas i wneud hyny. Yr ydym wedi ein synu yn ddiweddar wrth ddeall fod rhyw ddau neu dri dosbarth o etholwyr, yn herwydd rhyw reswm neu resymau nad yw yn bosibl i neb dd'od o. hyd iddynt, yn cynllunio a'u holl egni i gipio ymaith y fraint hon oddiar y gweithwyr, sef, y fraint o anfon i'r Senedd un 0\1 plith eu hunain—un yn deall trwy brofiad i'r manyl- rwydd mwyaf beth ydynt wir angenion y dosbartli gweithiol. Yn ddiau mai dyma y prif gymhwysder sydd yn angenrheidiol mown cynrychiolydd dosbarth or fath ac nid ydym yn meddwl fod neb yn ddigon haerllug i wadu na,d oes angen am lawer iawn yn ychwaneg o gynrycliiohvyr yn feddianol ar y cymhwysderasu hyn yn y Senedd yn bresenol.. Onid yw yr hyn ddywedodd un 0 gynrych- iolwyr y sir kon yn y tRhondda am y ddau gynrychiolyold sydd gan y glowyr yn y Senedd yn bresenol, yn adle;-ryrchu clod neilkiuol arnynt, ac ASRY gweithwyr sydd wedi eu hethol ac yn eu cynal ? Gwyddom hefyd am aniryw raiiau g,eit-hfaol, yn exyvedig glofaol, gycld yn pendeisfynu anfon eu cynrychiolwyr neill- duol EU ihullain 'iy,senedd yr etholiad nesaf. Y mae AR eu dWylaw i wneud ac y maent yn pendwrfynu gwneud y tdefiiydd pwodtil o'u bawi, a thrwy hyny 'wneud i ereill deimlo eu gallu. A yuiych chwi, weithwyr y Shondda, i tfod ar ol y Saescn yn hyn ? A ollyngwch yr adeg I fyned 'Iieibio gan ddiibimio y fath gyflewsdra i rofidi ar ddeall i'r WKD eich bod yn fysv, a'ch bod yn deall pa,, fath gynrychiol- ydd, a PHWF yw y cyfaddasaf 'I'-ch cynrych- ■ioli ? N a, Il\\Iis gall wn gred!u ,r iltydd wch mor ledfal ag i ymostwng i ddylanwad union- gyrchol ac<F2,nuniongyrokol-^YDD yn cael eu defnyddio *&rnoch yn y mufliad. Mae ein batii am daeiocli yn llafper uwch na hyn. Nid oeeJrhaid i chwi oftR bellach oddiar span y mae y ballot (dioldb am dani) wedi 4yfod i «&rferiad. REIDIWCH cymeryd eich < £ ychryli« hyd yn nod GAN Fosyddiaeth yn «I GRYUC trwy feddwl Y^BYDD i neb dd'od IJ wybod wit, neu i bwy YR^DYCH yn bwriadu,! neu y jbyddwch wedi ifeeddi eich vote. Ni; fydd i'ceb wybod, a pfea byddai i rhywun wybod, ni fekldia ddwoyd ei fod yn gwybod er mwyn ei ddyoge £ wdh<ei hun. Gwnewchy defhydd priodol o'r cyrilun dii-gelaidd hWll i "bleidicisio fel y terarilwxh y dylech wneud, a pheM&iwch ar un cyMf ag aiighoSo ac «sgsa-: IuSO' eich interest OI^H liunan fel gweithwyr wrtfc wneod hyny. ■ Mallai y bydd i ifywrai grodu fy æwli yn ysgrifenu hyn tn- pJl\.wyu o du '^MABON ond teaensynied dybryd FYDFL,'IYN. 1 Yr wyf yo. gwne»ud' tkyn yn KOU O dan yr ysfcyriaetla fy mod," gwneud fy NYLEDAVF-DD wrth geiaio perawftSo ac argykmad4i Wfli*h- wyr y Riiondda a -ttefyll yn rsa droe eu 1 fciawndecau yu aqgwyneb pob cyfrwysdra, a sphob cyiaMunio yn <eu herbyn, AM rfy M«d. yn credu FLED pob doilsarth glofaoi ya y wlad yn I dysgwyl wrthyaat i wneud e«dy3ed»wyfid, a. feesadsgedig^ydd yn caelei rodddii&lynt o'u gafael, laelb diewi3 eu cyniychiolyd& neillduol 6101 liunaiki i'r Senedd eiesaf. tDyweded esveiil fei y mjniont, ond gallwch Samiderfynu fod holl lol-Tyr y wlad yti DYSGWYL i chwi WNEUD feyn. Nid yw y wllaf. yn dewis M&ben "raaneb- arall; y iiiaett Tyn gadael y gwaith, oadd ewis cynryehiolydfi cyfaddas i c&wi ond ^AN mai dim ond Meben yr ydy-ûh WEDI ei Mewis o'ch plith eidk hunain, ac yrn barchen ar y cymhwysderac angenrheidiioS gyn-ychioli. dosbaith fel y B'Uiondda, y uiat ywlak, yn ddiameu genym, yn dysgwyl i <ehwi<ddal ei freichiau i fcyray a'i ethoi, neu YIJTTE^ ddewis rhywan arall E< £ ;H plith eidh fhum:infcoii weh, aydd yn bercir en ar fwy A^V^L oymhwys-1 derau nag ef, ac i chwt ethol SIWUW, pwy bynag fydd. Nid anfoOO. "3ibibon "\YW y pwnc, ond SEfon y cyfaddaiBaf-sydd,genych o'ch plith eidh hunan; :ac os weithiwr yn »eich plith yn fwy^oyfaudae na Mabon," anfoawch ef bob oyfrif; a thro- wch y gluafc fyddar at bob;pe&h a ddywed gelynion yntei erbyn. isyilwchiefanderfyrih nad eich cytawynaa wyr ond EICH gelynion chwi, fel gw-eithwyr, yw y bdlel hyn tydd am i chwi gael eich cynarvyshioli ^AN' irhy.wrai heblaw y prttfiadol a ibam<aeheKth hunain. A ydych ya meddwl fod un o berehenogion glofeydid—:hyd yn MOD a.dhaniat&u ei fod yn deall aeigenian y gw<ejfihwyr yn dwwyadl—«:aor debyg O wneud ei omau &os fegur fyddo a'i amcan yn Ihollol i ddyogelu y gweithwyr, a thrwy hyajy ychwaunegu yn :fa«tr< ei g/frifol- deb ei hUR, ac a fyddai.ovii-ryaliicgydd union- gyrchol y gweithwyr ? STa, CH^elia'i fawr. Nid ydym yn gwadu gonestrwydd neb, end dyn ywtyn er hyn i gtpd .AC. nid YD^ M wedi cyfaari<S>d a MAWER eso yn gofalu am z:'o interest pobl ereill O FLAEM eu IK eiddo teu hunain. NA, gofal»\dh w.erjliwye.y SHONDDU; er mwyn bod yr ockr ddê i'r berth," mynwchddyn i'Ck cynrycSiidli yn y Senedd heb fod gattddo yr un interest o gwbl i'-w wylied a'i gynrycmooi, ond eich eiddo chwi, a bydd hyny yn ddigon iddo. Byfid y naw neu ddeg a fydd yn y Ssnedfl nesaf, yr cynrychioli glowyr braidd yn liellol, yn adlewyrchu clod, mid. byethem arnyrii hwy ae ar y sawl fyddo yn -eu nanfömac yn eu cynal. Byddant yn gyner^wy, mid by&an, i'w; gilydd i ymgynghori ar byooiau ymarferol mewn cysylltiad SI gkrfeydd a dyggelwch y glowyr, ac i awgryaau y gwdliantàu angen- rheidiol tuag at gjrhaedd y dysgelwch perffeithiaf sydd yn bosibl, 4»rwy newid y cyfreithiau i gyrhaedd yr ameaaa. :$TID yw y pwnc O dalu at a ch&dw dyn yn Llundain ond trifle i chwi—ddim yn ddigon J>wysig i'w ,3iarad am bum' mynyd. A phe -byddai yn .,ormod i chwi yn y Rhondda, mae miloedd o Iowyr y tu allan i r dyffr-yn yn eithaf parod i wneud eu rhan i'ch cynorthwyo, a byddai yn GKN mil gwell ganddynt wneud hyny na'ch bed chwi yn dewis neb heblaw gwertliiwr, ACE fod hwnw yn medru cynal ei hunan. Y mae y glowyr y tu allan i'r Rhondcla yn deall y bydd eich cynrychiolydd chwi, os dewsawch ddyn yn noi yr awgrymisdau uchod, yn eu cynrychioli hwythau. Yr un yw mierest y glowyr yn mhob rhan o'r wiad, ond IIOD yr amgylchiadau, o dan y rhai y maeiti yn gweithio, yn cyfnewid ae ^N amrywio. Felly, gan mai yr un yw yr interest, gwn y bydd pawb yn foddlon fcalu rhan c'r draul, pe byddai angen. Gan ddy- muno jy rhoddweh yr ystyriaeth briodolCér pwnc pwysig hwn y gorphwysaf. HEN LowR. h

0 NEWYDDIADURON AMEfiiCAN- AIDD. MARWOLAETHAU. DAVIES.—Mai 10, yn Lanaford, Pennsyl- vania, Leah, priod Griffith Daviea (brawd iilr Parch. D. T. Davies, Hammontoa, New Jersey), yn 39 mlwydd oed. Ganwyd hi yn Brynmawr, Deheudir Cymru. Yr oedd yn vaelod o oglwys Lansford. Claddwyd ihi yn tmynwent Summit Hill, pryd y gweinyddwyfi i GAN y Parch. Henry Thomae. Cyfarfyddodd fcyrfa fawr o berthynasau o bell ac ago..aryr j angylcliiad. DAVIKS.—Mai 6, yn 74 RALW^DD oed, J. IC. Davies, tTochocton, Ohio. Geaedigol oedd o; Tuelech, Deheudir Cymru. TSmfudodd of a;i; detlu i'r wlad hon 24 mlynedd yn ol, gan ymcefydlu" yn Cochocton am dymor, nes symud i Palmyra 18 mlynedd yn ol. Cladd- odd ei wrai g tua phedair hlyneM yn ol. BU iddymt wyth o blant—dau wcdi marw., A chwech yn f yw. JAI*.F, ffai 1, yn ei gartref GRAA Plymouiih, Pennsylvania, yn 27 mlwydd oad, Daniel James. Ge nedigol ydoedd o Merthyr Tydfil,; ond ymfudodd i'r wlad fion gydad rieni er-a blynyddoeddyn 01, a thseuliasanty rhan fwyaf .o'.A hamser yn Plymouth. Yr oedd ':Dan' YIa aelod ffyddlawn o'r Calco6t Glee Club er ys blynyddoedd, a chyfrifid ef yn un. o'r bassersr goreu yn y Plymouth Union; Choral Society. Yr oedd wedi ymaelodt gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, ac yr oedd iddo air da a phaivhus gan bawb a'i adwaenai. Prydnawn $w, cyfarfu torf fawt o .berthyn- asau a chyfeillion i'w hebrwng i .6i,I ei hir gartref. DA VIES.Bbrill 29, yn Etnavllle, Bridge- port, Ohio, qn 42 mlwydd oed, William tuavies, O r atmess (yti the lunge. Genedigol ydoedd o'r Pentrebach, Merthyr Tydfil, Deheudir Cymm, a mab i William a Mary Davies. Wedii fclinau haiarn Pentrebach gauad, symudodfi i Maesteg, a bu yno hyd nee dyfod i'r WladEion yn ngwanwyn 1881. I'r ardel|hon y daeth y pryd hwnw, ac yma yrar- hosodd hyd nes angeu osod terfyn ar ei fywyd. Ni chafodd hir gystourld, ond dyoddefodd lawer gyda'tr amynedd mwyaf. Cafodd bob gofal meddygol—cynifer a phedwar o feddygon gyda'u gilydd yn dyfod ato rai troion ond er pob ynadrech a gofal, marw wnaeth, gan adaa ar ol weddw a saith C blant, yr ieuangaf yn faban ychydig fisoedd ood. Priod y weddw a Thad yr amddifaid fyddo gyda'r teulu yn yr adeg gyfyng a thywyll bresenol. JONES.—Ebrill 28, yn Pottsville, Pennsyl- vania, Mrs. Mary Jones, anwyl briod Lewis E. Jones, yn 37 mlwydd oed. Merch ydoedd i Mr. a Mrs. D. J. Rees, Danville, Pennsyl- vania, y rhai a ymfudasant i'r wlad hon oddeutu pedair blynedd yn ol o Rymni, Deheudir Cymru. Priododd tua dwy flynedd a haner yn ol; ac yr oedd yn wraig ofalus a darbodus, yn ymgeledd gymwys i'w gwr. Dangosodd yn eglur ei bod yn meddu cymwysderau arbenig i gymeryd gofal ty. PRICE.—Ebrill 10, Mrs. Elizabeth Price, Knoxville, Tennessee. Ganwyd hi yn Blaen- afon, Deheudir Cymru, Hydref 17, 1816. Ymfudodd i America yn 1840, gan aros am flwyddyn yn Philadelphia, Pennsylvania; yna aeth i St. Clear, Pennsylvania, at ei I rhieni. Mai 24. 1834, priodwyd hi a Jonathan Price, gan y Parch. E. B. Evans, yn Pottsville, Pennsylvania. Buont fyw yn Minersville, Beechwoods, ger Scranton; Danville, a lleoedd ereill yn Pennsylvania. Tra yn Mill Creok bu farw Jonathan Price, gan ei gadael hi yn weddw, gyda naw o blant amddifaid—Mehenn21, 1857. Dychwelodd yn fuan wedi hyny i St. Clear, a phrynodd gartref yno iddi hi a'i phlant, pedwar o'r rhai a weithient yn ddiwyd yn y gwaith glo, sef Jonathan, Thomas, Abram, a Levi. Oddiyno aeth i Mahony, ac i Catasauqua, Pennsylvania; ac yn Mehefin, 1871, i Knoxville, Tennessee, lie y mae y pedwar mab a enwyd yn ei goroesi hi, ac mewn am- gylcliiadau cysurus hefyd y mae dwy fercl iddi yn byw yno, ac yn barchus. Meddn- nodedig yw Levi, yn Coal Creek, Tennessee, Y mae y merched ereill yn Pennsylvania. Bu farw mewn tangnefedd yn 69 oed, a daearwyd hi yn mynent y ddinas hon Ebrill 11, 1885. HOPKINS.—Mai 5, yn Trenton, rhwng Delano a Mahanoy City, Pennsylvania, Miss Susannah Hopkins, yn 33 mlwydd oed. Ganwyd hi yn Pontypridd, Deheudir Cymru. Merch ydoedd i'r diweddar Jenkin Hopkins, yr hwn a fu farw flynyddau yn ol yn Mahoney City. Daeth Susannah i'r wlad hon gyda'i rhieni pan yn ieuanc iawn, tua ok wo' mlwydd oed. Gwnai ei chartref er ys blynyddoedd bellach gyda ei chwaer a'i *bdawd-yn-nghyfraith, Lewis Evans, a phryd- i iau ereill gyda chwaer arall a'i gwr, Thomas Griffiths, ac yn nhy yr olaf y gorphenodd ei gyrfa. WILLIAMS—Ebrill 21, Mrs. Elizabeth Morris Wiiltams, anwyl briod Mr. Henry L. Williams, Walnut Hills, Cincinnati, ac unig chwaer Mr. S. Richards. Merch ydoedd i Mr. a Mrs. Thomas, Abertawe, Deheudir Cymru. Ganwyd hi Mawrth 26, 1843. Collodd ei rhieni palFl nad oedd end chwe' mlwydd oed, a disgywodd ei GOSAL ar Mrs. Richards, yr hon a fu iddi yn f-am dyner a gofalus, yn gystal ag yn chwaer garedig. Daeth gyda Mr. a Mrs. Richards i'r wlad; hon pan oedd OND deuddeg mlwydd oed. j Wedi treulio ta/ir blynedd bywyd Amefr- j icanaidd yn Pottsville, Pennsylvania, symud- asant i Cincinnaii, lIe y maent yn codi mewn cyfoeth, parch, A dylanwat. Derbyniwyd Mrs. Williams yn aelod eglwyaig yn Soar, Abertawe, PAN yn ddeng mlwydd OED, a pharhaiodd yn ffyddlawn hyd y diwedd, <AE nid parhau yn A^LOD mewc. enw yn anig a wnaetk, onfi yn fyw a gweithgar. NPzd ym- foddtanai ar-rarU Crist di. hun, ond ymdrechai i eniill 'ER«LL hefyd t'w garu. Oyfodwyd cyfiarfod gweddi mercked a gwragedd ychydig fiymy&dau yn ol yn 6i THYMYDC^AE^H., yr hwn AGYNELID^O dy i dy, ac yr oedd Ml-s. Williams yntun o'r rhai mwyaf ffyddlon ynddo. Yr .8edd yn briod ffyddlon, yn fe.m dyner a igofalus, «ymydoges gymwynasgtr acharedig, «.'i cbr4fyddyn dysgleirio yn enhob cylch a ixhertthynas.

3 PENUEL, TREDEGAR, MKI. GOl.Byddwch cystal a chaniatau lie bychan yn eich TARIAN clodwiw i hysbysa y lluaws fod Salem a Penuel yn bwriadu datlilu Can'mlwyddiant yr Y sgol Sabboth- ol ar yr ail ar bymtheg o'r mis hwn% trwy gynal dau grfarfod, pryd y bydd Y galluog Mr. T. L Davies yn gweithredu fel cadeirydd am y dydd. Bydd plant y ddwy ysgol yn adrodd y seithfed benod o- "Rhnrld MA™ Mr. Davies yUholwyddori. Hefyd, bydd Mr. Humphrey Evans yn areithio ar Y O A? YN ^EI^° drwy yr Ysgol SA.hbothol; hefyd, bydd amryw ereill ya areithio ar wahanol faterion. Mewn atodiad i'r areithiau, bydd y drydedd benod a HyForddwr Mr. Charles yn cael ei adrodd, pan y bydd yr anrhydeddus Mr. Jones, Ash Vale, yn holwyddori. Yn y cyfarfod hwyrol, bydd y gantawd, "Charles o'r Bala," gan Hugh Davies, A.C., (Pencerdd Maelor), ya cael ei pherfformio gan gor Penuel, dan arwemiad y galluog a'r talentog Mr. Rees Morgan. Mae Mr. Morgan a'i gor wedi dangos eu gallu mewn datganu oantawdau o'r blaen, y rhai oeddynt yn rhagorol. Y maent yn parotoi ar gyfer hwn er's rhai misoedcl bellach, ac yr ydym yn credu y bydd hwn ya berfformiad gogoneddus, o herwydd ni adawa y cadeirydd ddim allan heb ei egluro sydd. yn y gantata. Hefyd, y mae yn destyn llawenydd genym i ddeall fod eglwys Penuel wedi adeiladu ysgoldy ardderchog ar y Vale Terrace, yn werth tua 400p. Mae'n ddrwg genyf eich 6 hysbysu, Mri. Gol., fod yr adeiladydd yn methu ei wneud yn barod erbyn yr ail ar bymtheg o'r mis hwn. Gallaf eich sicrhait na fydd dim un rhan o'r gwasanaeth i'w gynal yn Saesueg, ond y cwbl yn Gymraeg. Mae ysgoi Penuel yn rhifo yn agos i dri chant heb UI: dosbarth SELR..& IASWN, 4

FFOLIAID PENHEOL. MRI. GOL.,—Mewn lie neilldnal y mae pregethwr enwog o'r enw John Jones. Un o benau ei bregethau gynwysfawr yr wythnos o'r blaen oedd Ffoliaid Penheol.' Yr wyf yn cydweled, ac yn unfryd unfarn âJohn Jones ar y pen hwn, ac o iachusrwydd yr athrawiaeth a gynwysir. Ond, atolwg, ai dyna y tro cyntaf i John Jones bregethu y bregeth hon ? Os felly, y mae genyf gwyn yn ei erbyn hyny yw, dylasai fod wedi ei phregethu gartref yn gyntaf. Ond dyna, feallai fod John Jones fel Cristion yn Nhaith y Pererin yn ceisio dianc o ddinas'dystryw, wedi cael ei ddinystrio gan dylwyth ei dy ei hun, yn pregethu ar hyd y pavements wrth ddianc. Beth bynag am hyny, rhodded y gwr profedig ei gyhoeddiad i bregethu gar- tref, a gwahodded ei epil i'r oedfa a rhodded John Jones floedd, a hono yn floedd nerthol, nes dychrynu rhai o'r pethau hyny oeddynt yn blino rhai o breswvlwyr gwlad Gadara, A'u gorfodi i yipadael. Yna aed J. Jones allan i bregethu i whelps y pacbmcnts, a bydded iddo eu henwi. Cymaint hyn yn bresenol i adgofio John Jones am" tionnsiwn mawr, 'Ewch a phregethwch,' &c., 'gan ddechreu yu Jerusalem. Cwmynysyfuwch. NAI PpYS WvN. O.Y.—Pa bryd y galwodd 'Ysbryd Twm o'r Nant' efo Nhw N.P.W.

SWYDDFA Y SYLLDREMYDD. MERTHYR TYDFIL, DYDD SADWRN. Mawr yw y twrw a'r aflonyddwch a wna y darllawyr a'r tafarnwyr oblegyd ychwanegiad y trethi ar y diodydd, a'rysbrydion meddwol ereill. Tynwyd fy sylw y dydd arall at y WB-WB TAFARNYDDOL F(1 YN NGHAERBYBD. Ymddengys mai yr unig rai sy<M yn teimlo yn y fusnes yma ydynt aelodafe y fas- nach yn unig, ond y maent yn llwyddo i gasglu yn nghyd amryw o gylchosdd isaf cyindeithas i wraado ar eu hebychiadau alcoholaidd a fflamyddol. Dyna'C fath Ie oedd yn Nghaerdydd nos Fawrtk diweddaf. Yr oedd Syr Charles Wheelhouse yno yn ar- llwys ei gableddau ar y Weinyfidiaeth bre- senol, oc yn gorfoli ei alwedig&eth anrhyd- eddus (?), a jphwysigrwydd ei "frodyr mewn cymdeithas. Y mae ychwanegiad trethi y diodydd a'r sgwirodydd wedii rhoddi clwyf dwfn i'w cakinau tyner, a'u teimladau hael- frydig. Ond beth amgen a allant ddysgwyl yn ol eu gweithredoedd blaenorol. Yn yr etholiad tfeweddaf rhoddasant eu dylanwad oil o blaidy Toriaid. Yr'oedd y bwngleidd- wyr hyny wedi creu LLAVER ffrwgwd mewn gwledydd ereill, yn enwedig yr Aifft, fel yr oedd gain y RhyddSryfiwyr waith caled i ddadrasy wlad hon o honynt. Methasant yn yr Aiifft, a gwyr paWb yr hyn fu y canlyn- iadMt. Am y pum" mlynedd diweddaf y mae y Toriaid wedi fbod a'u holl egni fltl ceisio rltau anghydfod rhwng y wlad hO&. a gwledydd ereill. Hwyddasant i greu rhyfel- awd aiihapus a cMaaigen y Soudan, a baout bron a chreu rhyfel 'trychinebus A Rwsia a pibe Hxiasent liwy 3^1 parhau mewn swydd, djiawy buasai llawer rhyfel arall wedi cymeryd lie oyn hyn. Fifrwyth ymyriadau Toraaidd. yw y gwir acltos o'r ychwaiaegiad wiewn itaredliau, a'r ANGERA am yclnv.anegiad MEWN ttrétnoedd. Gam tfr trade taf amyddoiigefnogi yr achoswyr, Jfeeg yw iddynt gaellteimlo yr efiaith mewn tttla am ymycatdau disngen y oyfryw. Dylent: gofio mai yilt ol fel yr hauo •CJYSI, yn ol bypy hefyd y meda DJE. N« gfcllir medi gweuith lie yr fcttuwyd efrau, ae ¡m3 gellir caaglu afalau lie y plamvyd drain. F-elly, nis gall-y rhai a ^FNOGODS DORIAM jystrywgar, ddtifeellgar, & gwaedwyilt, ddys- gwyl Uttryddiaut, ac hedd- «wch i deyraaau yn y wlad. Gan itai hwyr-t- dLwy sydd gyfrifol, tag yw iddyntgaeltt!8ll:u., o n&, gosoidcr y tretb»edd ychwanegol ar tspywrai ereill heblaw y ni, mefldant. 'A dywedodd Btr. Wheelhotwe yn e^iur y dylasid ei osod yn YIFATH fodd atg y buasai pawb yn gorfod ei dfcr wyn. Cospi y cýiawn gyda'r anghyfiawn, aie ? Ie., -ac \y mae Y dosbaTth gweithiol YY'n y pawb yma, cdfier, 'Felly; dymuna Mr. Wheelheuse ysgetflihau beifchiau darllawyr Lfelonegog, A tthafarrvwj'R TORDEV/J -AR draul trya?diau beichiau gorleihol y desbarthj gweithioL Gwrided a chywHyddied pteh tafarnwr YN ngwyndb sy !feiih feiddgarwch gormesol, Toriyddtil, a dideknladyddol Co hwn. Oúê. ceisiant 'wiego^yr ymgais; yma., f. mantell I>wyll, trwy ddweyd MAI teirhlo yn ddwys y-maent oblegyd fod Y \gweithiwr .yn cael ei (yaboilio o'i ddiod. iFelJy ynMwir; byddai Y fath ysbeilWl IY fendhh oreu a wel- odd erioed. Ond fe gymer yyf&mirle ofial rhGg. hyny. Cs ydynt ye. iteinilo ■ cyniaint droe y. gweithiwr a'i ysbeiliad, paham y maent hwy mor ofalus yn awroli ydbeilio drwy godi:pris eu gwirodydd, a dhwtogi metturiadeudiod- ydd 1 \A tebOO rhoi o :honynt y gofynifSd-.yna os mecfeant. Na, (wfied gweithwyrfywiad mai eu buddiantac eu ihunatn golwg gan y bobLfayn, a phe byddent tiiwy yn galls, gosodent\yr oil orr trethi ychwanegol ar y bara, y te, a'r-swgwr yr yiym ni yn ym- ddibyou arnynt am V EIN cyrutliaeth. Bleidd- iaid mewn gwi^goefld defaid ydynt vy rhai hyn. txwyliwn rbagddynt.

Y MESUR AI>MSG UWGEBADDOL. Da genyf weled foil y Wasg^Ciymreig, 'bron yn utrfrydol, yn condemnio y Mesuratehod mewnaaith egluradigamsynibH. YroeSdwn yn ofiM fy mod wedi liefnyddio: iaith rhy lem yr wythnos ddiwedtlaf, ond xgwelaf erbyn heddyw nad wyf wrthyf fy hun. Y mae bellaeh ugeiniau oibenderfyniafiau condemn- iol wedi eu pasio, ac areithiau gwrthwyaebol ac ysgrifau beirniaddl wedi yotddanges. Y mae Cymru wedi -.ysgrifenu ifcellach-jaiewn llythyrenau eglur. uw<FCH ei ben, Ti aobwya- wyd mewn clortonau'barn, tiafesurwyd a llinyoau rheswm, >a thi a gyfefcbynwyd a drych iawnder; a chafwyd dy fod yI1.brin mewn pwysau, yn fyr mewn .MESUR,! ac yn groes d iawnder. Gan hyny, ieydded I ti fyned yn ol i'r: lie o'r'h«*n y daethost, achael dy googi yno ar grogbren y pxihlif opinion, Yr ^eddwn wedi tGeddwl rhoddi ilinelEad o feaiar, yr hwna fuasai lawer yc fwy >bo £ d- haol A chyifawn aa hwn. Dyuaafe:— Etholiad Bwrdd Sirol. ((1;) \¥r aelod, neu aelodau Seneddol. (b) Un eynrychioiy^d gan uno'r tricho leg—Caer dydd, Aberystwyth, a Bangor. (c) Dau aelod i gynrychiCi Byrddau Ysgol dan nat7 0 rif, a thri ë: Byrddau dros hyny, air holl Fwrdd i gatl llais yn eu hetholiad. Faint bynag fyddai Y rhif yaa yn gyrhaedd mewn sir, (D) fod yr IUN nifer i gael eu hethol.gan y trefchdalwyr. a hyny YM ddosberthion :YN ol dosbarthiad etholiadau Seneddol y Mesur Seddol. Fod Gweinidog Addyijg i gaèl eu sefydlu yn y Weinyddiaeth, a'r jpwyllgorau hyn YI1 gyfrifol iddo ef. Byd nee sefydlir y fath awyddog,! fod y 'Cynghor Addysg i wneud y gwaith. Fod hOll waddolia&au Cymru yn flaenorol i :1850, iiod yn agored i gael eu defnyddio gan y Bwrdd hwn, a'i eirio yn y fath fodd fel y bydd yn uragolygol yn ogyatea a'gwrtholygol. Yna pan ddaw dadwaddoliad yr Eglwys, fod idarpariaeth yn y Hiesur hwn i'w dderbyn. Hyd hyny, fod pob diSyg arianol i gael ei aneud i fyny gan y llywodraeth. Pe toyddwn i yn A.S., <rhoddwn ;rybudd ar un- waith arngael dwynj mesur ikwn yn nflaen, ac yna ni fyddai lonyddwch i'r TY ;nes ei basio, a chelent liwj^thau gadw y mesur presenol. Nos Iau daweddaf, ya Neuad& Ddirweatol Merthyr, cynaliwyd

CYFARFOD BLYNYDRCt, CYNTAy Y GYM- DEITHAS RyDDFRYDOtL. Methodd y ddau aelod Seneddol fod YEA bresenol; Richard, oblegyd gwendid a llesg- edd i raddau, a cliymheiiiad ei feddyg am iddo geisio perffaith lonyddwch am adeg y Sulgwyn James, oblegyd afieahyd sydd, wedi ei gyfyngu i'w wely, ac efteithiau yr: ymosodiad a wnaed arno yn ddiweddar. Cafwyd presenoldeb Mr. Arthur Williams, yr ymgeisvdd droa ranbarth Ddeheuol Mor- ganwg, a Mr. Darid Morgan, Aberdar. Llywyddwyd gan Mr. T. Williams, Gwaelod- ygarth. Cafwyd areithiau nerthol gan y boneddwyr uchod, ac hefyd gan Mri. Morgans, Pant, Dowlais Lloyd, Penydarren; Gwilym James Thomas, Tabernacl; John Morgan, a rank James. Gan fod y llythyr yn faith yn barod, gadawaf eu beirniadu hyd yr wythnos nesaf. Cafwyd cyfarfod rhagorol iawn. SYLLDREMYDD.